Veelgestelde vragen
Hieronder vind je de vragen die door slachtoffers of benadeelden het meeste gesteld worden. Staat het antwoord op jouw vraag er niet bij? Of wil je graag doorpraten over iets wat je gelezen hebt, omdat het bijvoorbeeld vragen oproept, of omdat het je persoonlijk (of iemand in je omgeving) raakt? Bel dan met onze vertrouwenspersoon Caroline van der Wiel (06 81080117).
Klik hieronder op de knoppen, of scroll naar beneden en lees alle vragen. Staat jouw vraag hier niet bij? Mail naar info@meldpuntmisbruik.nl.
Vragen over het Meldpunt Misbruik
Misbruik en de kerk
Wat kun je verwachten?
Het indienen van een klacht: hoe werkt dat?
Contact en hulp
Wat en Wie is het Meldpunt Misbruik
Wat is het Meldpunt Misbruik?
Het Meldpunt Misbruik is een onafhankelijke stichting, die is opgericht door verschillende kerken. Het Meldpunt Misbruik is voluit: stichting Meldpunt Seksueel Misbruik in Kerkelijke Relaties.
Het Meldpunt Misbruik heeft drie hoofdtaken:
1. Het adviseren en begeleiden van slachtoffers van seksueel misbruik in de kerk
2. Het adviseren van kerken in het omgaan met seksueel misbruik in de kerk, wanneer dit (mogelijk) heeft plaatsgevonden.
3. Het adviseren en onderwijzen van kerken rond het thema ‘veilige kerk’. Dit met het doel de kerken een veiligere plaats te maken.
Welke kerken zijn aangesloten bij het Meldpunt Misbruik?
De volgende kerken zijn aangesloten bij het Meldpunt Misbruik:
- Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK)
- Christelijk Gereformeerde Kerken (CGK)
- Hersteld Hervormde Kerk (HHK)
- voortgezette Gereformeerde Kerk Nederland (vGKN)
- De Gereformeerde Kerk (hersteld) (DGK(h))
- de Gereformeerde Kerk Nederland (GKN)
Naast deze kerkgenootschappen is ook een aantal plaatselijke (zelfstandige) gemeenten bij het Meldpunt Misbruik aangesloten: De Gereformeerde Gemeente Kampen & GKv Capelle aan den IJssel-Noord
Wat doet het Meldpunt Misbruik?
Het Meldpunt Misbruik heeft de volgende taken:
- Het Meldpunt biedt aan slachtoffers een veilige haven waar zij hun verhaal kunnen vertellen.
- Het Meldpunt adviseert en begeleidt mensen die slachtoffer zijn geworden of dreigen te worden van seksuele intimidatie en/of misbruik door iemand die binnen de kerkgemeenschap een functie bekleedt.
- Het Meldpunt begeleidt slachtoffers bij het maken van keuzes en verwijst zo nodig door.
- Het Meldpunt begeleidt slachtoffers die een klacht bij de klachtencommissie willen indienen.
- Het Meldpunt adviseert kerken die geconfronteerd worden met misbruik in kerkelijke relaties.
- Het Meldpunt beschikt over een bestand van gemeentebegeleiders en verwijst de kerkenraad indien nodig naar één van hen door.
- Het Meldpunt stimuleert en ondersteunt kerken bij preventieactiviteiten. Zij geeft voorlichting, advies en informatie.
- Het Meldpunt stimuleert kerken interne vertrouwenspersonen aan te stellen en biedt hun scholing aan door middel van de training Interne Vertrouwenspersoon en een jaarlijkse toerustingsdag.
- Het Meldpunt registreert (anoniem) de aantallen adviezen, meldingen en klachten, ten behoeve van signalering en preventie.
Wat doet het Meldpunt Misbruik niet?
Om misverstanden te voorkomen is het ook belangrijk een aantal ‘niet-taken’ te benoemen:
- Het Meldpunt is niet een orgaan dat aan waarheidsvinding doet. Zij verwijst hiervoor door naar politie, justitie en/of de klachtencommissie.
- Rondom situaties van misbruik en het bekend worden ervan kunnen verschillende belangen een rol spelen en conflicten ontstaan. Het Meldpunt kan in die situaties niet de rol van mediator op zich nemen. Daarvoor zijn andere instanties toegerust.
- Het Meldpunt biedt zelf geen therapie of pastorale begeleiding. Indien gewenst kan het Meldpunt wel adviseren en doorverwijzen.
- Het Meldpunt is geen aanspreekpunt voor ‘gewone’ kerkelijke conflicten. Zij verwijst daarvoor naar de gebruikelijke kerkelijke routes, zoals visitatoren, classis enz.
Wie zit er achter het Meldpunt Misbruik?
Het Meldpunt heeft twee medewerkers: de coördinator en de vertrouwenspersoon. Wanneer je het Meldpunt belt, krijg je één van de twee aan de telefoon. Daarom stellen de twee collega’s elkaar aan jou voor.
Marianne (coördinator en preventiemedewerker)
Caroline over Marianne: Marianne is als coördinator de spil van de organisatie. Met haar scherpe geest en oog voor slachtoffers weet zij partijen bij elkaar te brengen en in beweging te krijgen voor de veiligheid van iedereen. Zij creëert overzicht en laat processen binnen de organisatie soepeler verlopen, zodat alle betrokkenen hun werk goed kunnen doen. Het werk heeft haar hart. Zelf zegt ze erover: “Met ons werk kunnen we mensen helpen een stem te krijgen, die zelf geen stem hebben. We kunnen mensen helpen als ze zelf niet meer weten wat ze kunnen doen. Daarnaast kan het Meldpunt echt een verschil maken in heel veel plaatselijke kerken, omdat we samen werken aan een veilige gemeente.”
Caroline (vertrouwenspersoon en preventiemedewerker)
Marianne over Caroline: Caroline is vertrouwenspersoon bij het Meldpunt. Zij is meestal degene die je zult treffen, wanneer je contact met ons opneemt. Caroline is goed in luisteren en weet vaak de juiste vragen te stellen. Wanneer je zoekt naar de juiste woorden, weet zij je de juiste richting in te helpen. Caroline heeft veel verstand van trauma’s, gebrokenheid en seksualiteit. Met die achtergrond kan zij jou bijstaan en begrijpt zij dat de dingen die jij doormaakt passen bij wat je hebt meegemaakt. Caroline weet goed te duiden wanneer de procedures te ingewikkeld zijn, en helpt daarom om het Meldpunt meer toegankelijk te maken voor jou. Het is Carolines verlangen om jou te helpen woorden te geven aan wat jij hebt meegemaakt, naast jou te staan en samen te zoeken naar een manier waarop jij je weer veilig kunt gaan voelen in de kerk.
Voor allebei geldt…
Veiligheid en rechtvaardigheid zijn ontzettend belangrijke begrippen in de kerk. De Heere Jezus is daarin ons grote voorbeeld. Onze droom is dat iedereen in de kerk zich volledig op Hem zou richten, dan komen we tot ons doel zoals de Bijbel dat beschrijft. En het mooie daarbij is dat er dan ook geen misbruik meer zou plaatsvinden. Daar zetten wij ons voor in.
Misbruik en de kerk
Wat is seksueel misbruik?
Bij het Meldpunt Misbruik gaan we uit van de volgende definitie van seksueel misbruik:
Misbruik is:
Iedere uitging van verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag, opzettelijk of onopzettelijk, gewenst dan wel ongewenst, in de vorm van seksuele handelingen en of seksueel getinte toespelingen door een kerkelijk functionaris.
Wat is een kerkelijk functionaris?
Een kerkelijk functionaris is een man of vrouw die uit hoofde van een kerkelijk ambt, of uit hoofde van een aanstelling door een kerkelijke vergadering in een niet-ambtelijke kerkelijke functie, of uit hoofde van een aanstelling in een bijzondere functie voor groepen van gemeenteleden, binnen een gemeente een positie bekleedt die wordt gekenmerkt door het genieten van vertrouwen en het dragen van verantwoordelijkheid, en die vanuit die positie relaties kan aangaan en onderhouden met gemeenteleden en anderen.
Wat is machtsmisbruik?
Machtsmisbruik is:
Gebruik maken van positie en/of bevoegdheden [ten opzichte van iemand tot wie een vertrouwens- en/of gezagsrelatie bestaat], zonder dat daarbij een redelijk/legitiem belang bestaat of met het enkele doel om diegene(n) te schaden.
Er is sprake van machtsmisbruik wanneer mensen onder druk worden gezet om iets te doen wat ze uit zichzelf niet zouden doen en de onderdrukker daar voordeel bij heeft. Daarbij worden de persoonlijke grenzen van de misbruikte persoon overschreden en geschonden. (bron: brochure EAD Leitfaden Machtmissbrauch)
Kijk op de pagina over machtsmisbruik wat je kunt doen wanneer je te maken hebt (gehad) met machtsmisbruik in jouw gemeente.
Wat vindt de kerk van misbruik?
Seksueel misbruik (maar ook alle andere vormen van machtsmisbruik) zouden geen plaats mogen hebben in de kerk. Dit hoort niet bij het Koninkrijk van God. Helaas komt het wel voor, ook in onze kerken. Daarom willen de kerken zich inzetten voor de mensen die hiervan slachtoffer zijn geworden van dit misbruik. Daarnaast willen de kerken zich inzetten om misbruik te voorkomen.
Hoe vaak komt misbruik in de kerk voor?
Hoe vaak seksueel misbruik precies in de kerk voorkomt weten we niet. We weten alleen hoeveel meldingen er bij het Meldpunt Misbruik binnenkomen. In 2022 werd 18 keer een situatie gemeld van misbruik in een kerkelijke relatie binnen de bij het Meldpunt Misbruik aangesloten kerken. In 2021 was dit 11 keer.
Als je alle cijfers wilt weten, kun je dit in ons jaarverslag teruglezen.
Hoe kan het dat misbruik in de kerk gebeurt?
Seksueel misbruik is altijd een vorm van machtsmisbruik. Iemand in een machtspositie maakt misbruik van zijn/haar positie met het doel zichzelf te bevredigen.
Misbruik kan helaas ook in de kerk gebeuren. De Bijbel leert ons dat de zonde altijd op de loer ligt (Gen. 4), ook voor christenen. Dit is uiteraard geen excuus voor misbruik, in hetzelfde bijbelgedeelte waarschuwt God dat de mens moet heersen over de zonde (Gen. 4).
Misbruik kan makkelijker plaatsvinden als er preventiemaatregelen niet genomen zijn, of wanneer er geen open sfeer is in de gemeente, waardoor er niet over het onderwerp gesproken kan worden.
Wat kan er gebeuren als ik mijn verhaal vertel in mijn gemeente?
Hoe er in de gemeente gereageerd wordt op misbruik verschilt heel erg per gemeente. In de ene gemeente wordt heel goed gereageerd op misbruik, d.w.z. dat mensen achter je gaan staan, het misbruik veroordelen en zoeken naar de beste oplossing. In andere gemeenten gaat het proces moeizamer. Er kan sprake zijn van onbegrip en boosheid. Het kan ook gebeuren dat een deel van de gemeente je wel gelooft, maar een ander deel niet.
Het Meldpunt Misbruik heeft een bestand met gemeentebegeleiders, die we aan de gemeente kunnen koppelen. Deze gemeentebegeleiders adviseren de kerkenraad hoe zij het proces het beste kan vormgeven.
Voor kerkenraden is er een protocol beschikbaar, dat gevolgd moet worden op het moment dat jij een melding doet bij hen. Dit protocol helpt hen om de juiste stappen te zetten.
Wat kun je verwachten?
Wanneer en hoe kan ik contact opnemen?
Het Meldpunt Misbruik is elke werkdag telefonisch bereikbaar tussen 10:00 en 13:00 op het nummer 06 81080117. Lukt het niet om binnen deze tijden te bellen, dan kan je een afspraak maken via de mail.
Je kunt op elk moment van de dag een e-mail sturen of het contactformulier via onze website invullen.
Wat gebeurt er als ik contact opneem?
Zoals je hierboven kunt lezen, zijn er verschillende manieren om contact op te nemen met ons. Wat er vervolgens gebeurt, is afhankelijk van het verhaal dat jij vertelt en de manier waarop jij contact opneemt. Via deze link kun je hier uitgebreid over lezen.
Wat gebeurt er met mijn verhaal?
Het Meldpunt Misbruik gaat zorgvuldig om met alles wat je ons vertelt. Jouw verhaal is bij ons veilig. In onze privacyverklaring kan je hier meer over lezen. Om je beter te kunnen helpen zullen de medewerkers van het Meldpunt wel met elkaar praten, over mogelijke adviezen die gegeven kunnen worden bijvoorbeeld.
Het Meldpunt Misbruik legt geen inhoudelijke verantwoording af aan de kerken. Dat betekent dat jouw verhaal nooit zonder jouw toestemming en medeweten bij de kerk terecht zal komen.
Wat is het verschil tussen een melding, een vraag en een klacht?
Vragen (adviesvragen) kunnen altijd gesteld worden. Met een vraag wordt geen procedure in gang gezet, er wordt geprobeerd een zo goed mogelijk antwoord te formuleren op de gestelde vraag.
Een melding doe je bij je kerkenraad. Als je besluit seksueel misbruik te melden kan een procedure in gang gezet worden. De kerkenraad of een externe deskundige gaat in dit geval een gesprek aan met de beschuldigde. Afhankelijk van dit gesprek volgen er mogelijk consequenties voor de beschuldigde.
Als je een klacht wilt indienen volg je een formele procedure. De klacht moet schriftelijk ingediend worden bij een speciaal daarvoor samengestelde klachtencommissie. Zo kan recht gedaan worden aan slachtoffers. Immers onafhankelijke deskundigen doen een uitspraak over de situatie en geven de kerken een bindend advies om passende maatregelen te treffen.
Een klacht indienen: hoe werkt dat?
Kan ik een klacht indienen?
Een klacht indienen is niet altijd mogelijk. Bijvoorbeeld als je klacht niet gaat over iemand binnen de kerk. Om je te helpen bepalen of je wel of geen klacht kunt indienen, hebben we een beslishulp gemaakt. Kom je er zelf niet uit, roept het vragen op of wil je over je probleem of vraag praten? Bel dan met onze vertrouwenspersoon (06 81080117).
Mijn klacht gaat over een situatie binnen de Hersteld Hervormde Kerk.
Het is op dit moment nog niet mogelijk om een klacht in te dienen binnen de DGK(h) en GKN.
Waarom zou ik een klacht indienen?
Een uitspraak van de klachtencommissie of het college van opzicht kan je helpen om duidelijkheid te krijgen over wat er gebeurd is.
Het kan je ook helpen in je zoektocht naar een rechtvaardige uitkomst.
Het kan ook helpen om (verregaand) misbruik te stoppen.
Wat gebeurt er als ik een klacht indien?
Kies je ervoor om een klacht bij de klachtencommissie of het RCO (HHK) in te dienen, dan kan de vertrouwenspersoon van het Meldpunt je daarbij begeleiden. Het indienen van een klacht begint met het schrijven van een verslag. In dit verslag benoem je de feiten die gebeurd zijn, zo mogelijk met bewijzen of verklaringen van derden. De klachtencommissie moet, om een juiste uitspraak te kunnen doen, over zoveel mogelijk feiten kunnen beschikken. Je stuurt dit verslag (de klacht) vervolgens op naar de klachtencommissie.
Na ontvangst van de klacht roept de klachtencommissie zowel diegene die de klacht indient (de zg. klager) als de aangeklaagde, ieder op een apart moment, op voor een hoorzitting. Ook bij de hoorzitting mag je je laten bijstaan door een vertrouwenspersoon.
Om een inzicht te geven in hoe de klachtenprocedure werkt en wat je kunt verwachten, kun je hieronder op je kerkgenootschap klikken. Je krijgt dan een schematische afbeelding van de klachtenprocedure.
Mijn klacht gaat over een situatie binnen de Hersteld Hervormde Kerk.
Wat zijn de regels voor het indienen van een klacht?
Door de kerken zijn regels opgesteld voor het indienen van een klacht.
Klachtenregeling CGK, GKv, NGK, vGKN
Klachtenprocedure HHK
Toelichting Klachtenbehandeling HHK
Daarnaast kan tegen de uitspraak in beroep gegaan worden. Ook hiervoor gelden regels. Deze kan je ook vinden in de bovenstaande klachtenregelingen.
Naar welk adres stuur ik mijn klacht?
De Gereformeerde Kerken maken gebruik van een andere commissie dan de Hersteld Hervormde Kerk. De adressen (en klachtenregelingen) zijn daarom verschillend:
Klachtencommissie CGK / GKv / NGK / vGKN
p/a Postbus 334
3900 AH Veenendaal
E-mail: commissiesmkr@gmail.com
Klachtencommissies HHK
Regionale Commissie van Opzicht – Noord
Regionale Commissie van Opzicht – Zuid
p/a Vendelier 51D
3905 PC Veenendaal
Wat is het verschil tussen een klacht en een aangifte?
Je kunt een klacht indienen bij de klachtencommissie van de kerk of aangifte doen bij de politie. Een klacht indienen is een kerkelijke route. Dit staat los van een aangifte van bij de politie.
Als het gaat om seksueel misbruik van minderjarigen adviseren wij in de eerste plaats een strafrechtelijke procedure te starten. Seksuele handelingen verrichten met minderjarigen tot 16 jaar is namelijk strafbaar. Het moet dan worden aangegeven bij de politie.
Het Meldpunt kan je helpen bij het nemen van een beslissing.
Contact en hulp
Met welke hulpvragen kan ik bij het Meldpunt Misbruik terecht?
Het Meldpunt Misbruik is er in de eerste plaats voor slachtoffers van seksueel misbruik in een kerkelijke relatie. Je kunt het Meldpunt bellen/mailen bij elke vraag rondom seksueel misbruik in een kerkelijke relatie. Voel je je onveilig in de gemeente? Dan kun je ons bellen.
Het kan gaan over fysieke vormen van misbruik, maar ook verbaal of via internet.
Je kunt ons vragen stellen als:
- Ik word misbruikt in de kerk, wat kan ik doen?
- Ik denk dat iemand in mijn omgeving te maken heeft met misbruik, wat kan ik doen?
- Ik heb hulp nodig om met de kerkenraad in gesprek te gaan over misbruik.
- Ik voel me onveilig bij een kerkelijk functionaris, wat nu?
- Etc.
Ook wanneer er sprake is van een andere vorm van machtsmisbruik kun je terecht bij het Meldpunt. We kijken dan samen of het Meldpunt je verder kan helpen met deze vraag, of dat een ander orgaan je beter kan helpen.
Wat gebeurt er als ik contact opneem met een andere vraag?
Wanneer je belt met een andere vraag, zal degene aan de telefoon je verhaal aanhoren. Er wordt gekeken naar de hulpvraag en in de meeste gevallen zal worden doorverwezen naar een ander kerkelijk orgaan of naar een andere organisatie.
Er wordt ook gekeken of er binnen de kerk wel stappen genomen zouden kunnen worden om je te kunnen helpen. Denk dan bijvoorbeeld aan pastorale hulp, een vertrouwenspersoon, een gesprek met een kerkenraadslid, etc.
Welke hulp kan ik binnen de kerk krijgen als ik slachtoffer ben van seksueel misbruik?
Als je slachtoffer bent van seksueel misbruik, kan je binnen de kerk op verschillende manieren hulp krijgen:
- Je kunt terecht bij het Meldpunt Misbruik voor een luisterend oor of advies. De vertrouwenspersoon van het Meldpunt Misbruik kan je bijstaan bij de stappen die je neemt en helpen bij het maken van beslissingen.
- Je kunt terecht bij de vertrouwenspersoon in je eigen gemeente voor advies en een luisterend oor.
- Je kunt pastorale hulp krijgen in je eigen gemeente (door een predikant, ouderling of pastoraal werker).
- Je predikant, ouderling, pastoraal werker of intern vertrouwenspersoon kan je helpen te zoeken naar passende hulp buiten de kerk (professionele hulpverlening).
Welke hulp biedt het Meldpunt Misbruik zelf?
Het Meldpunt Misbruik biedt een luisterend oor en geeft advies.
Het Meldpunt Misbruik helpt je bij het maken van keuzes.
Het Meldpunt Misbruik kan je bijstaan wanneer je binnen de kerk het gesprek aangaat of een klacht indient.
Welke hulpverlening is er buiten de kerk als ik slachtoffer ben van seksueel misbruik?
Er is veel hulpverlening die je kan helpen bij het verwerken van seksueel misbruik, het omgaan met de gevolgen van het misbruik of bijvoorbeeld bij het doen van aangifte. Deze hulpverlening is per regio heel verschillend. Daarom kunnen we hier geen lijst geven met hulpverlening. Hiervoor kun je terecht bij je interne vertrouwenspersoon of predikant.
Kijk eens op de website van het Centrum Seksueel Geweld. Zij werken in het hele land.